Op 27 december 1994 werd de missie van Tizi Ouzou aangevallen en de daar aanwezige Witte Paters werden vermoord: Alain Dieulangard, 73 jaar, uit St Brieuc, Frankrijk; Christian Chessel,36 jaar, uit Nice Frankrijk; Charles Deckers, 70 jaar, uit Antwerpen; en Jean Chevillard, 69 jaar, uit Angers, Frankrijk. Het was een enorme schok, niet alleen voor de Witte Paters, maar ook voor de bevolking van deze plaats, die zeer bevriend waren met de paters. Tizi Ouzou is de hoofdstad van Kabylië, de gehele streek van Algerije te oosten van Algiers met de originele Berber bevolking.
Begin mei van dit jaar, de 12de om precies te zijn, werd er onder grote publieke belangstelling in Tizi Ouzou het Centrum voor Documentatie en Ontmoeting “le Figuier” (De Vijgenboom) geopend. Aanwezig waren de Aartsbisschop van Algiers, Monseigneur Henri Tessier, de Franse Ambassadeur, de rector van de universiteit Mouloud Mammeri, en vele andere persoonlijkheden.
Pater Christian Chessel was voor zijn dood al jaren bezig geweest met de opzet en de voorbereiding van dit centrum .
In dit verband is het interessant te vermelden dat we vanuit Nederland veel hebben bijgedragen aan de bouw van dit Centrum: namelijk via de Franse Parochie van Den Haag, (waar de Witte Paters van Den Haag ook diensten verlenen) en die ieder jaar in november een grootse Bazar organiseert te behoeve van Projecten in de Derde Wereld Landen.
Het grootste gedeelte van de boeken van de bibliotheek van het centrum, die tot beschikking staan voor wetenschappelijk onderzoek en voor de studenten van de universtiteit, is in het Arabisch. Maar een belangrijk deel van de boeken is in de Berber taal.
Monseigneur Tessier hield een inleiding met als onderwerp “Cultuur, Geloof en Dialoog”. Andere persoonlijkheden namen ook het woord en er werd duidelijk onderstreept dat deze bibliotheek het resultaat is van de vele jaren werk en inspanning van de Witte Paters en Witte Zusters in Kabylië.
Vanaf het allereerste begin (in 1860, opvang van weeskinderen en slachtoffers van de hongersnood in deze streek), hebben de Witte Paters de mondelinge overlevering van de Berbers verzameld en uitgegeven. Pater Jacques Lanfry, overleden in 2000, heeft zijn persoonlijke bibliotheek in de berbertaal nagelaten aan het Centrum. Hieronder zijn een aantal zeer oude edities van grote waarde.
Verschillende andere Witte Paters hebben in de loop der jaren hun stempel gedrukt op de studie van de taal en de bevolking van Kabylië. Pater Henri Genevois (+ 1978) beheerste de Berber taal perfect; hij verzorgde de uitgave van een zeer uitgebreid dossier: etnografie, geschiedenis, taalkunde. Zijn leermeester, Pater Jean-Marie Dallet (+1972), is de auteur van het Frans-Berbers woordenboek.
N.B. Een Nederlandse oud-confrater van de Witte Paters, de heer Pieter Reesink, heeft jaren lang in het Berber-land gewerkt en de taal bestudeerd. Hij geeft op deze laatste regels het volgende commentaar:
"Hopelijk blijven bibliotheek en documentatiecentrum behouden voor het Kabylse nageslacht maar een enkel heethoofd zou in staat zijn alles te vernielen....
Wat het woordenboek betreft: het is niet van P. Dallet maar van Père Lanfry, sr Louis de Vincennes, en van ondergetekende, die het hele woordenboek letter voor letter, en woord voor woord, hebben samengesteld met behulp van een aantal fiches van P. Dallet, die allemaal gecontroleerd en vaak gewijzigd moesten worden.
Maar wij hebben hem de eer gelaten om als auteur te fungeren."
P.Reesink.
Er zijn weer drie Witte Paters in Tizi Ouzou: Jean Gaignard (69), René Robert (87), Ghislain Mulumbu (35)
Het heeft tien jaar geduurd voordat er in het openbaar over en weer vrijuit gesproken kon worden over wederzijdse vergevings-gezindheid en hernieuwde vriendschap, na de moord op de vier Witte Paters op 27 december 1994. Lees verder.
