 |
Lavigerie Website |
Zacharie Sorgho M.Afr.
Missionaris van Afrika uit Burkina Faso, werkzaam in de Missie van Tapac, Oeganda
Geboren in 1974, heeft zijn Theologiestudies gemaakt in Toulouse. In 2004 priester gewijd, en benoemd als Witte Pater in onze Missie in Oeganda.
Een lange brief uit 2005 beschrijft zijn eerste kontakten met het land, de bevolking en haar cultuur, die zeer verschillend is van de burkinese gewoonten en gebruiken. Lees hier enkele impressies :
"Alle ellende en onveiligheid in de noordoostelijke provincie van Oeganda worden veroorzaakt door de Karamojong. Zij zijn voortdurend op jacht naar vee. Mijn manier van leven en denken is heel anders dan wat ik hier tegenkom. Hier is de koe de pool waar alles omdraait. Het vee is koning! De veestapel gaat boven alles en is dan ook voor hen de enige manier om te kunnen overleven.
Als je wilt trouwen, moet je veel koeien hebben. En als je die niet hebt, dan ga je ze stelen en dood je de rechtmatige eigenaars om hen de koeien te kunnen afpakken. Stel je eens voor, de bruidschat voor een vrouw kan wel 60 tot 70 koeien bedragen. Voor jongemannen hier wordt trouwen een ware nachtmerrie. Dan is de enige oplossing die overblijft : goed gebruik te weten maken van je kalachnikov die je van je vader cadeau gekregen hebt. Iemand doodmaken is alleen maar een misdaad als de persoon in kwestie tot de zelfde clan behoort. In het andere geval is het een moedige daad alle lof waardig.
Als je dan iemand gedood hebt kun je er trots op zijn en tatoeages laten aanbrengen op je schouder. Er wordt niet alleen gedood om koeien te stelen, maar soms alleen maar omdat je er zin hebt. Of om je nieuwe kalachnilov uit te proberen. Daarom ook, als de krijgers na een mislukte aanval om koeien te roven zonder succes terugkomen, zijn ze zo kwaad, dat ze op wie dan ook die ze tegenkomen kunnen schieten, alleen maar om hun woede af te reageren.
Ik herinner me nog heel goed de mijn eerste reis door dit gebied. Een andere Witte Pater bracht me weg naar mijn eerste missiepost waar ik als jonge missionaris benoemd was. Regelmatig stopten we midden in de brousse om te bidden bij een kruis dat daar zo maar langs de weg stond. De pater vertelde mij wie daar zijn leven gelaten had.” Allemaal mensen die ik gekend heb bij naam en toenaam. Ik kan me hun gezichten nog herinneren. ”, zei hij, “Iedere weg in dit land hier heeft veel weg van een Kruisweg!”
Als missionarissen, als afgezanten van God, is het onze roeping Gods Liefde te verkondigen. Je moet geen rekening houden met vijandigheid of onveiligheid die je tegen zou kunnen komen. Geen plaats voor wanhoop dus. Ook bij de Karamojong willen we de waarden van het Evangelie, de zoektocht naar Vrede, het respect voor het menselijk leven, de liefde voor onze naaste en van ieder mens te brengen. Hen verkondigen de God van Jezus-Christus, God die Vader is, vol liefde voor al Zijn kinderen.
Wij proberen met hen, heel concreet, de weg van Christus te gaan, de weg van vrijheid en liefde. Dit alles doen we met heel veel respect, respect voor hun cultuur en gewoonten, respect voor hun tradities en respect ook voor datgene wat de Heer al in hun harten heeft gezaaid…
’s Avonds, rond het vuur, midden tussen het vee, geven we catechismusles. Als ze klaar zijn met het melken van de koeien, komen er velen luisteren. Een keer had ik met hen een heel gesprek over de dood van Jezus aan het kruis : “Wie is die man volgens jullie ?” Sommigen antwoordden me : “Nooit van gehoord. Wij kennen hem helemaal niet.” Anderen zeiden me: “Hij is degene die ze de Zoon van God noemen, maar ze hebben Hem dood gemaakt omdat Hij zich slecht gedroeg".
Anderen beweerden weer dat Hij gestorven was omdat Hij eigenlijk een misdadiger was. Maar één was er die zei dat hij van de Paters geleerd had dat die man gestorven was omdat de mensen jaloers op Hem waren. Ik ben daar een tijdje blijven zitten om naar ze te luisteren hoe ze een beetje hun eigen theologie aan het zoeken waren. Uiteindelijk vroegen ze me toch, hen te vertellen wat er nu precies gebeurd was met die man. Wat had Hij gedaan om zo’n dood te verdienen ? Wie is Hij ? Want zij hebben Hem nooit levend bij hen gezien en ze waren Hem nog nooit tegengekomen.
Voor hen zijn dat de eerste maar ook heel belangrijke geloofsvragen. Natuurlijk moet er daarna een zeer intense catechese gegeven worden om hen de heilsgeschiedenis een beetje duidelijker te maken en om een echte persoonlijke relatie te kunnen opbouwen met de persoon van Christus. Om dat te kunnen bereiken moeten we hun cultuur, beschaving en tradities goed leren kennen om hun manier van naar Jezus-Christus te kijken te kunnen begrijpen.
Het is een oude regel : om mensen te kunnen evangeliseren, moet je beginnen om hun cultuur evangeliseren. Ik persoonlijk stel hun op- en aanmerkingen zeer op prijs die ze maken na het voorlezen van het Woord van God. Wat voor mij het moeilijkste is en blijft, is hun “zoom koom” (*) op te drinken. Die bestaat bij hen uit vers koeienbloed met melk.
Ikherken nu hun gezichten en ken ook hun namen. Zij kennen mij en nemen mij op als één van hen. Ik ben bij hen bekend onder een traditionele naam: Apalomeri. Ik ben ook niet bang meer om alleen rond te trekken. Want net zoals het staat in psalm 23 ; “De Heer is mijn Herder.”
Het onderwijsniveau is hier heel erg laag. De kinderen komen hier naar school alleen als er voedsel uitgedeeld wordt. Wij krijgen van de PAM (Wereld Voedsel Programma) zakken met maïs en andere levensmiddelen. Sindsdien staat onze school hoog aangeschreven, want ze leren liever op een heel informele manier dan volgens de voorgeschreven regels. Heel weinig Karamojong kunnen lezen of schrijven.
Naast de vele problemen die ze al hebben als herdersvolk, zijn er ook nog een groot aantal sociale problemen : de besnijdenis van de jonge meisjes, de gedwongen huwelijken, de polygamie.
Als een jong meisje eenmaal besneden is, dan is zij daardoor meteen vrouw en kan ze uitgehuwelijkt worden. Op voorwaarde natuurlijk wel dat de krijger het vereiste aantal koeien levert dat de ouders van de jonge dame hebben vastgesteld als bruidschat. Degene die het gevraagde aantal koeien heeft, krijgt het meisje. Zij heeft niets te vertellen. Natuurlijk proberen wij daar tegen in te gaan, tot nu toe zonder veel resultaat.
Dit alles heeft zijn terugslag op onze pastorale activiteiten. Polygamie is wel de belangrijkste reden dat zij niet gedoopt kunnen worden of eenmaal gedoopt de andere sacramenten ontvangen, zelfs als ze heel trouw de catechismus volgen…...
Mogen de Karamojong eens begrijpen dat de God van Jezus barmhartig is en hen niet zal afrekenen op hun gewelddadigheid en barbaarse manier van doen, maar eerder op wat ze diep in hun binnenste verlangen te zijn. In Zijn oneindige Liefde roept God ons tot leven en niet tot de dood."
(*) zoom koom = water met sorghomeel, honing of suiker en een beetje rode peper; wordt aangeboden als welkomstdrank bij de Mossi in Burkina Faso.
